Afgelopen week verraste de Partij voor de Vrijheid (PVV) vriend en vijand met een monsterzege van maar liefst 37 zetels bij de Tweede Kamerverkiezingen. Zo’n 2,4 miljoen Nederlanders stemden op woensdag 22 november op de partij van voorzitter Geert Wilders. Dit maakt de rechts-populistische partij in één keer de grootste partij van Nederland. De PVV staat bekend om islamofobie en nationalisme, maar heeft ook een eigen zienswijze op andere maatschappelijke thema’s zoals criminaliteit. Als het gaat om criminaliteitscijfers benadrukt de PVV de herkomst van verdachten. Wat kan de overwinning van de PVV betekenen voor het criminaliteitsbeleid in Nederland?
In het verkiezingsprogramma van de PVV wordt beschreven dat veiligheid topprioriteit is en dat het de hoogste tijd is voor een zerotolerancebeleid. Daarbij wordt gestreefd naar een situatie waarin de politie de baas is op straat. De PVV pleit voor het direct oppakken van criminelen waarna zij langdurig worden vastgezet. Er wordt geld vrijgemaakt voor 10.000 extra politieagenten die zichtbaarder moeten worden op straat en voor wie politiebureaus in de wijk worden heropend. De PVV wenst dat zowel burgemeesters als korpschefs door de burger gekozen worden.
De PVV wil dat straattuig aan een zerotolerancebeleid wordt onderworpen en dat waar nodig het leger wordt ingezet. Gewelds- en zedenmisdrijven kunnen niet verjaren en moeten altijd vervolgd worden, ingeval van daders vanaf 14 jaar volgens het volwassenenstrafrecht. Daarnaast moeten daders van deze misdrijven digitaal aan de schandpaal genageld worden, vergelijkbaar met Megan’s Law in de Verenigde Staten. Dealers die drugs verkopen aan minderjarigen moeten dubbel zo zwaar gestraft worden. Als het aan de PVV ligt kan illegaliteit bestraft worden met detentie en uitzetting. Criminele vreemdelingen en misdadigers met een dubbele nationaliteit worden uitgezet na denaturalisatie en criminelen worden verplicht te remigreren. Criminele asielzoekers worden vast- of uitgezet en criminele statushouders verliezen hun verblijfsvergunning.
De PVV is van mening dat daders zo lang mogelijk in de cel moeten doorbrengen. Veroordeelde terroristen krijgen een levenslange gevangenisstraf opgelegd en deze straf wordt weer echt levenslang. Er worden minimumstraffen geïntroduceerd en maximumstraffen worden verhoogd. Taakstraffen, TBS en vervroegde vrijlating worden geschrapt. Gedetineerden worden onderworpen aan een streng en sober gevangenisregime inclusief uniform en een 40-urige werkweek. Geld dat middels de versobering bespaard wordt gaat naar de ouderenzorg. Om jihadsympathisanten zonder tussenkomst van een rechter preventief te kunnen opsluiten wordt een systeem van administratieve detentie ingevoerd. De dader moet opdraaien van de kosten van het misdrijf, de vervolging en de uiteindelijke straf.
De partij van Wilders streeft ernaar dat de Nederlandse overheid er vooral voor het slachtoffer is en niet voor de dader. Het is echter maar de vraag of een dergelijke aanscherping van het criminaliteitsbeleid wenselijk is omdat dit ook averechts kan werken. Binnen twee jaar na vrijlating gaat 47% van de ex-gedetineerden opnieuw de fout in. Werken aan resocialisatie blijkt van grote meerwaarde: na een taakstraf of reclasseringstoezicht recidiveert 34%. Een digitale schandpaal voor gewelds- en zedendaders kan ertoe leiden dat burgers voor eigen rechter gaan spelen. Bovendien kan dit een dader levenslang blijven achtervolgen. Verder mag niemand gedetineerd worden voor iets wat hij of zij (nog) niet gedaan heeft. Hierdoor kunnen jihad-sympathisanten niet zomaar preventief opgesloten worden door de overheid zonder beslissing van een onafhankelijke rechter. Kosten van de strafrechtsketen doorberekenen aan daders is lang niet altijd mogelijk: van een kale kip kun je immers niet plukken. De invoer van minimumstraffen doet afbreuk aan de mogelijkheid tot het bieden van maatwerk door rechters. Het is overigens maar de vraag of de door de PVV voorgenomen veiligheidsmaatregelen voldoen aan internationale verdragen.
Positief aan het voorgenomen veiligheidsbeleid is in ieder geval het verminderen van het capaciteitsgebrek bij de politie en het vergroten van hun zichtbaarheid in de wijk. Zo wordt het leggen van contact laagdrempeliger voor burgers en komen signalen eerder bij de politie terecht hetgeen de veiligheid ten goede komt. De toekomst zal moeten uitwijzen in hoeverre de PVV vorm gaat geven aan het omstreden verkiezingsprogramma en wat dit mogelijk voor neveneffecten met zich meebrengt.
Meer weten over mogelijke gevolgen van (voorgenomen) criminaliteitsbeleid? Of wenst u anderszins informatie over wetenschappelijk onderbouwde beleidsvraagstukken? Neem vandaag nog contact met ons op: ☏ 050-2046445 ✉ info@spandawgroep.nl