Criminelen worden continue vernuftiger in hun pogingen om potentiële slachtoffers geld afhandig te maken. Het is dan ook van essentieel belang om alert te zijn op handelswijzen die voortdurend ontwikkelen en inventiever worden. Zowel banken als klanten worden geregeld geconfronteerd met de gevaren van fraude. Daarbij richten oplichters zich steeds meer op klanten. Denk hierbij aan bijvoorbeeld bankpasfraude. In dit stuk volgt nadere toelichting over de handelswijzen, signalen en manieren om slachtofferschap waar mogelijk te voorkomen.
Bij bankpasfraude nemen oplichters contact op met bankklanten, veelal telefonisch. Inzet van spoofing zet het verhaal kracht bij. Bij spoofing worden kenmerken vervalst teneinde tijdelijk een valse identiteit aan te nemen. Hierbij valt te denken aan e-mails, IP-adressen, biometrische kenmerken en telefoonnummers. In deze kwestie kan een bankklant bijvoorbeeld in beeld te zien krijgen dat de bank belt, terwijl dit in werkelijkheid de oplichter is. De oplichter doet zich voor als bankmedewerker en vertelt dat er een probleem is met de rekening van de betreffende klant. Het wordt nog ernstiger gemaakt doordat de oplichter vertelt dat er een verdachte betaling is verricht vanaf de bankrekening van de klant, de computer onveilig is of dat de bankpas vervangen dient te worden. Vervolgens adviseert de oplichter dat een zogenaamde bankmedewerker de bankpas op komt halen, zeer ongebruikelijk in het daadwerkelijke bankwezen. Zeker in tijden van corona werden hier weinig vragen bij gesteld: als een bezoek aan kantoor destijds voorkomen kon worden, dan graag. Uiteindelijk komt er inderdaad iemand bij de bankklant langs, een oplichter die zich voordoet als bankmedewerker. Deze pretendeert om samen de bankrekening te beveiligen en vraagt daarvoor om bankpas en pincode. Een andere methode is dat de oplichter vraagt om de bankpas door te knippen en om deze bijvoorbeeld op te sturen naar een bepaald adres, wederom iets dat de bank nooit zou verzoeken. Vervolgens kunnen oplichters toegang verschaffen tot de bankrekening waarna deze leeggeroofd wordt.
Vernuftige fraudeurs kennen allerlei technieken om potentiële slachtoffers over de streep te trekken. Zo kunnen zij hen ook adviseren om een geldbedrag over te maken teneinde dit veilig te stellen naar aanleiding van een zogenaamd frauduleuze transactie op hun bankrekening. Doordat fraudeurs hun slachtoffers zelf overhalen is de schade voor banken als gevolg van bankhelpdeskfraude in 2021 gestegen naar 47,6 miljoen euro. In totaal is het schadebedrag van fraude in het betalingsverkeer gestegen van bijna 50 miljoen euro in 2020 naar 62,5 miljoen euro in 2021.
De schade van frauduleuze praktijken met betrekking tot bankrekeningen is enorm en dit kan dito financiële consequenties hebben voor de slachtoffers. Wees alert op dergelijke fraudevormen. De bank zal nooit bellen om te vertellen dat je je geld veilig moet stellen door dit bijvoorbeeld over te boeken naar een kluisrekening. Stuur nooit een (al dan niet doorgeknipte) bankpas op en laat deze ook zeker niet ophalen door een zogenaamde bankmedewerker. Bij twijfel: vraag naar de naam van de zogenaamde bankmedewerker, verbreek de verbinding en doe navraag door zelf contact op te nemen met de bank. Trap niet in de val dat de bankmedewerker ‘echt’ is door informatie waarover hij of zij beschikt: persoonlijke informatie kan verkregen zijn via phishing of een zoekslag op het internet. Probeer het saldo op de betaalrekening niet al te hoog te houden, zet zo nu en dan een bedrag op de spaarrekening. Zo kan de schade beperkt worden. Stel bovendien een daglimiet in op de bankpas en pas deze niet aan op advies van een zogenaamde bankmedewerker. In het verlengde hiervan hebben de banken ING en SNS gekozen voor een vertraging van vier uur voor limietophoging. Wees alert en bewust van de mogelijke gevolgen van de vernuftige fraudepraktijken.