Het aantal geregistreerde explosies in Nederland is sinds vorig jaar bijna verdrievoudigd. Zowel woningen als bedrijfspanden zijn doelwit. Hoewel de uiteindelijke explosievenplaatsers geregeld gearresteerd worden, geldt dit lang niet altijd voor de opdrachtgevers bovenin de hiërarchische ladder. Hoe kan het dat dit type aanslagen zich concentreert in bepaalde gebieden en tijden? En hoe is aan het explosieve aantal aanslagen een halt toe te roepen?
Tot 1 december 2023 registreerde de politie in Nederland maar liefst 622 (pogingen tot) aanslagen met explosieven. Dit aantal ligt fors hoger dan de 228 aanslagen die in heel 2022 geregistreerd werden. Explosieve aanslagen worden met name gepleegd in de grote steden Rotterdam (195), Amsterdam (154) en Den Haag (70). Alleen in Rotterdam stond de teller halverwege december al op 180 aanhoudingen van verdachten van explosies. Daarnaast werden 45 personen veroordeeld tot celstraffen van één tot drie jaar. In een week tijd vonden in Rotterdam van Brielle tot Numansdorp veertien explosies plaats.
Het gebruik van explosieven is inmiddels ook overgewaaid naar kleinere steden. Recent werden de woning en bezittingen van een Vlaardingse loodgieter maar liefst acht keer getroffen door explosies. Hierop dook de loodgieter onder. Dat een persoon herhaaldelijk doelwit is van een aanslag komt vaker voor. De politie maakte eerder dit jaar kenbaar dat bijna de helft van al de (pogingen tot) explosies verband hield met een ander incident. Dit wordt ook wel een cluster genoemd. Hierbij wordt bijvoorbeeld eerst de woning van het doelwit getroffen, vervolgens een bedrijfspand en daarna de woning van een familielid.
Een verklaring voor de explosieve toename van het aantal explosies is niet eenduidig. Er lijkt een trend gaande waarbij explosieven worden ingezet in conflicten, veelal in het criminele circuit. Middels ontploffingen intimideren onderwereldleden hun vijanden of concurrenten. Daarnaast lijkt sprake te zijn van copycats waarbij explosieven worden geplaatst in conflicten in de relationele sfeer. Hoewel menselijke slachtoffers meestal gespaard blijven, is de materiële schade vaak enorm.
Een einde van de geschetste explosiegolf is vooralsnog niet in zicht. Zolang het relatief eenvoudig is om aan illegaal vuurwerk te komen, houdt de explosiegolf namelijk niet op. Daarnaast creëert de strijd van de overheid tegen drugscriminaliteit onrust en onderlinge rivaliteit. Overheidsmaatregelen resulteren geregeld in grootschalige drugsvondsten waarvoor spelers in het drugscircuit elkaar verantwoordelijk houden. Kortom: om de explosieve onderwereldoorlog met een sisser af te laten lopen is een multidimensionale aanpak essentieel.
Meer weten over de omvang, aanloop en aanpak van criminaliteit? Neem contact met ons op voor advies en onderzoek
☏ 050-2046445 ✉ info@spandawgroep.nl