Steeds vaker berichten media over jeugdcriminaliteit. Hoe zit dat nu echt? Hoe omvangrijk is deze kwestie en hoe verhouden jeugdigen zich tot elkaar als het gaat om bepaalde individuele kenmerken zoals geslacht, herkomst, scholing, werk, huishouden en woonomgeving? En hoe kunnen we preventief bijdragen aan een veiligere samenleving? Hierbij de belangrijkste bevindingen uit de Monitor Jeugdcriminaliteit 2023 van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).
De bevindingen betreffen de door de politie geregistreerde criminaliteit. Hierdoor moet rekening gehouden worden met de dark number-problematiek: de geregistreerde criminaliteit betreft slechts een fractie van de daadwerkelijke criminaliteitsomvang. Mogelijkerwijs hebben de coronamaatregelen in 2020 en 2021 een dempend effect gehad op het aantal jeugdigen dat in aanraking kwam met politie, Halt, Openbaar Ministerie of rechterlijke macht. De cijfers van de meest recente jaren zijn nog niet definitief vanwege onder andere achterstanden in registratiesystemen, nog op te lossen zaken en de mogelijke invloed van de coronamaatregelen. Hierdoor is nog niet duidelijk in welke richting de trends zich ontwikkelen.
Sinds 2010 is het aantal minderjarige verdachten van een misdrijf meer dan gehalveerd. Deze daling lijkt in de afgelopen jaren enigszins te stabiliseren. Hoewel het totale verdachtenaantal een daling toont, is er een toename zichtbaar van het aantal verdachte meisjes in de periode van 2018 tot en met 2022. Dit betreft vermogensdelicten (met name winkeldiefstal) en drugs- en wapendelicten. Meisjes vormen echter nog steeds een beperkt deel van het totaal aan jeugdige verdachten. In 2022 bestond 26% van de minderjarige verdachten uit meisjes. In datzelfde jaar was van de jongvolwassen verdachten 15% vrouw.
In 2022 werden 16.800 minderjarigen als verdachte van een misdrijf geregistreerd (14 per 1.000 minderjarigen). In datzelfde jaar werden 22.800 jongvolwassenen (18 tot 23-jarigen) verdacht (20 per 1.000 jongvolwassenen). Onder jeugdige verdachten met Marokkaanse herkomst is een sterke afname zichtbaar. Voortijdig schoolverlaters zijn procentueel oververtegenwoordigd als verdachte. Onder de jeugd nam het aantal verdachten uit de laagste inkomensgroepen en inwoners uit instellingen naar verhouding sterk af. Gekeken naar het typen misdrijf tonen de trends schommelingen. Minderjarige verdachten betreffen meestal vermogensmisdrijven en dan vooral winkeldiefstal. Onder jongvolwassenen is in 2022 een stijging zichtbaar in het aantal verdachten van verkeersmisdrijven.
Kampt u met jeugdcriminaliteit in uw directe woon- en/of werkomgeving en wilt u informatie of advies omtrent dit onderwerp ontvangen? Zowel preventief als repressief kunt in de breedste zin van het woord bij ons terecht. Neem (vrijblijvend) contact met ons op