Zo’n 16% van de werknemers in Nederland is een enkele keer tot zeer regelmatig geconfronteerd met ongewenste omgangsvormen vanuit leidinggevenden of collega’s. Nagenoeg 6% van de werknemers heeft op de werkvloer te maken gehad met discriminatie. Bedrijven in Nederland zijn er wettelijk niet toe verplicht zijn om een (externe) vertrouwenspersoon aan te stellen, maar wel om beleid te voeren voor een (sociaal) veilige werksfeer. De Arbeidsomstandighedenwet (Arbo-wet) schrijft voor dat dit beleid psychosociale arbeidsbelasting (PSA) bij werknemers dient te voorkomen. Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is een goede invulling van dit wettelijke voorschrift. Voor werknemers die te maken krijgen met ongewenste omgangsvormen is het belangrijk dat zij hiermee terecht kunnen bij een vertrouwenspersoon, uiteraard op basis van vertrouwelijkheid. De actualiteiten worden al enige tijd gedomineerd door ongewenste omgangsvormen op de werkvloer en hierdoor is het belang van een vertrouwenspersoon duidelijker dan ooit tevoren.
PSA betreft alles wat in de communicatie en omgang dat als ongewenst of kwetsend wordt ervaren waardoor iemand zich niet langer (sociaal) veilig voelt. PSA is werkgerelateerde stress waarbij het niet zozeer uitmaakt wat de bedoeling is van de ongewenste omgangsvormen, maar vooral hoe dit ervaren wordt door degene jegens wie de gedragingen plaatsvinden. Het gaat hierbij om alle factoren die op het werk stress kunnen veroorzaken. Voorbeelden van ongewenste omgangsvormen zijn (seksuele) intimidatie, agressie, pesten en discriminatie. PSA kan binnen organisaties resulteren in meer arbeidsverzuim. De Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden heeft uitgewezen dat werknemers die geconfronteerd worden met interne ongewenste omgangsvormen per jaar gemiddeld zeven dagen extra verzuimen. Het verzuimpercentage in Nederland staat gemiddeld op 4%. Bij werknemers die gepest of geïntimideerd worden op de werkvloer ligt dit percentage met nagenoeg 12% beduidend hoger. Indien werknemers hoge stressniveaus en negatieve emoties ervaren kan alleen een vertrouwelijk gesprek al stressverlagend werken. Organisaties doen er dan ook verstandig aan om maatregelen te treffen tegen PSA.
Een vertrouwenspersoon helpt personen bij het vinden van een passende manier om met ongewenste ervaringen om te gaan. Daarbij begeleidt een vertrouwenspersoon indien gewenst bij het intern aankaarten van de ongewenste omgangsvormen en bij de gang naar de klachtencommissie. Hierbij is het niet zo dat per definitie sprake moet zijn van omvangrijke misstanden op de werkvloer, ook met subtielere gedragingen zoals machtsmisbruik en manipulatie kunnen werknemers bij de vertrouwenspersoon terecht. Wellicht heeft u al een interne vertrouwenspersoon aangesteld, wees u er dan van bewust dat het aanstellen van een externe vertrouwenspersoon van absolute toegevoegde waarde is. Een externe vertrouwenspersoon is onafhankelijk, deskundig, ervaren en objectief. Bovendien is de kans op belangenconflicten kleiner bij een externe vertrouwenspersoon. Dit zijn belangrijke voordelen ten opzichte van een interne vertrouwenspersoon. Een combinatie van een interne en een externe vertrouwenspersoon is in dit kader overigens de meest optimale invulling van uw wettelijke plicht om als werkgever voor een (sociaal) veilige werkplek te zorgen.
De verantwoordelijkheid om PSA te voorkomen ligt bij de organisatie in kwestie. Het is op zijn zachtst gezegd verstandig om deze verantwoordelijkheid goed in te vullen. Enkel van het feit dat organisaties zichtbaar beleid voeren aangaande ongewenste omgangsvormen kan al een preventieve werking uitgaan. Weet ons te vinden voor bijstand van een gecertificeerde externe vertrouwenspersoon.
✉info@spandawgroep.nl of ☏ 050-2046445