Ali B. is veroordeeld, als het aan het publiek en de media ligt tenminste. Het Openbaar Ministerie eist een onvoorwaardelijke gevangenisstraf van drie jaar in de zedenzaak tegen Ali B. Een verdachte wiens naam geen anonimisering behoeft, hij koos zijn artiestennaam jaren geleden omdat Marokkanen als crimineel werden weergegeven in het nieuws. Belangrijk om te vermelden: Ali B. ís geen crimineel: hij staat weliswaar terecht in een zedenzaak, maar de rechter heeft nog geen uitspraak gedaan. Hij is echter al veroordeeld door de media, ingrijpend voor zowel hemzelf als voor zijn directe omgeving. Hij wordt gekscherend al “Tralie B” genoemd. Hieronder meer over wat deze zogeheten trial by media exact inhoudt en wat mogelijke consequenties hiervan kunnen zijn.
In het Nederlandse rechtsstelsel ligt verankerd dat iedereen recht heeft op een eerlijk proces en dat verdachten onschuldig zijn tot het tegendeel bewezen is. Een rechter kan slechts tot veroordeling overgaan indien sprake is van wettige bewijsmiddelen op grond waarvan de rechter er persoonlijk van overtuigd is dat de verdachte het ten laste gelegde feit heeft begaan. Onverhoopt zorgen moderne ontwikkelingen zoals social media ervoor dat terecht staande individuen steeds vaker publiekelijk veroordeeld worden op grond van overtuigingen. Vaak worden verdachte personen met een publieke functie slachtoffer van trial by media. De zaak wordt uitvoerig besproken in talkshowsen op social media. Menig burger waant zich expert in complexe juridische zaken.
De rol van de media in strafprocessen lijkt nog nooit zo groot geweest te zijn als in de zaak rondom Ali B. De media beïnvloeden hierin niet alleen de beeldvorming, maar ook de procesplanning. Ali B. verzocht om het requisitoir van de officier van justitie op dezelfde dag te laten plaatsvinden als het pleidooi van zijn advocaat Bart Swier. Door de strafeis van het Openbaar Ministerie op dezelfde dag te presenteren als het pleidooi van de advocaat van Ali B. zou er een gebalanceerder verhaal in de media ontstaan, aldus Swier. Het ging er hierbij om wat er in de talkshows besproken zou worden. De rechtbank erkent het belang van de beeldvorming gelet op het feit dat het verzoek ingewilligd is. Het is een uitzonderlijk besluit en mogelijk de eerste keer dat de inhoud van televisieprogramma’s de procesplanning bepaalt.
Trial by media kan invloed hebben op een eerlijk strafproces en kent de nodige gevaren. Allereerst kan het fenomeen resulteren in eigenrichting. Hierbij gaan burgers op de stoel van de rechter zitten. Daarnaast kan sprake zijn van onherstelbare reputatieschade waarbij het nog maar de vraag is of dit terecht is, de persoon in kwestie kan immers nog vrijgesproken worden. Afsluitend legt trial by media extra druk op zowel het gezag als de onpartijdigheid van de rechter die tot uitspraak over moet gaan. De rechter kan bij de strafoplegging van bekende personen de negatieve publiciteit overwegen waardoor de straf mogelijk lager uitvalt. Dit is overigens geen gegeven: de rechter velt altijd een onafhankelijk oordeel.
Het is van belang dat men niet te snel oordeelt, dit geldt in zijn algemeenheid, maar zeker ook in de zedenzaak rondom Ali B. Het veroordelen van medeburgers dient te allen tijde overgelaten te worden aan gespecialiseerde, onafhankelijke en daartoe geschoolde rechters.
Laten wij met zijn allen het oordeel van de rechter afwachten. Vanaf de bank is het makkelijk om een oordeel te vormen, maar ga er als rechter maar aan staan!
Neem contact met ons op voor meer informatie omtrent beeldvorming en de mogelijke impact hiervan.
☏ 050-2046445
✉ info@spandawgoep.nl