Het kleine Nederland is groot in het aantal personen dat zich hier begeeft. Op 28 juli 2022 telde Nederland 17.696.940 inwoners. In de afgelopen anderhalve eeuw is dit inwoneraantal vervijfvoudigd. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) verwacht dat dit aantal op zal lopen tot 18 miljoen in 2028. Gelet op het groeiende inwoneraantal van Nederland lijkt het een zeer aantrekkelijk land te zijn voor personen met een niet-Nederlandse nationaliteit. In 2021 immigreerden ruim 252 duizend mensen naar Nederland waarvan het grootste deel een migratieachtergrond heeft uit Europa (52,8%). Los van migranten telt Nederland inmiddels ook een behoorlijk aantal asielzoekers en vluchtelingen. Het groeiende aantal personen in het relatief kleine Nederland resulteert momenteel in de nodige uitdagingen. Veiligheid voor alle betrokkenen is hierin essentieel.
De woorden vluchteling, asielzoeker en migrant worden geregeld door elkaar gebruikt. Het is dan ook van belang om duidelijkheid te scheppen omtrent de betekenis van de woorden. Asielzoekers en vluchtelingen lopen serieus gevaar in het land van herkomst. Een asielzoeker dient een asielaanvraag in teneinde bescherming te kunnen krijgen. Een vluchteling krijgt ook daadwerkelijk bescherming. Migranten lopen in principe geen gevaar. Zij reizen naar een land vanwege familie of economische redenen. Momenteel verblijven er tienduizenden Oekraïense vluchtelingen in Nederland vanwege de Russische inval op 24 februari 2022. Zij kunnen visumvrij reizen binnen de Europese Unie en hoeven geen asiel aan te vragen om rechtmatig in Nederland te verblijven. Op grond van de Tijdelijke Beschermingsrichtlijn gelden speciale regels voor Oekraïense vluchtelingen. Personen die hieronder vallen mogen tot 4 maart 2023 in Nederland blijven. Eind juli 2022 stonden er 71.750 Oekraïense vluchtelingen ingeschreven bij de Basisregistratie Personen (BRP).
Het aantal asielzoekers in Nederland overschrijdt al geruime tijd de capaciteit van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Noodgedwongen slapen asielzoekers buiten in het gras bij het aanmeldcentrum in het Groningse Ter Apel, zo ook zwangere vrouwen en jonge kinderen. De ernst van de situatie is dusdanig nijpend dat dit onveilige situaties creëert. Het capaciteitsprobleem blijft hardnekkig, in de nacht van 23 op 24 augustus sliepen 700 asielzoekers buiten bij aanmeldcentrum Ter Apel. In de sporthal bij het aanmeldcentrum is een baby van drie maanden oud overleden. De situatie is inmiddels zo ernstig geworden dat Artsen Zonder Grenzen medische en psychische hulp aanbiedt aan asielzoekers buiten de poort van het aanmeldcentrum in Ter Apel. Het is de eerste keer dat de organisatie noodhulp biedt in Nederland. Begin augustus opende het Rode Kruis een humanitair servicepunt (HSP) in Ter Apel teneinde asielzoekers te helpen en te woord te staan. Een goed initiatief, dagelijks ontvingen zij daar ruim 150 hulpverzoeken. Vanwege meerdere incidenten, waaronder vechtpartijen, kon het Rode Kruis de veiligheid van de medewerkers echter niet langer garanderen waardoor het HSP noodgedwongen sloot. Inmiddels is het steunpunt heropend op een andere plek en voorzien van beveiliging.
Elke opvangplek voor asielzoekers wordt 24/7 beveiligd. Ook op gemeentelijke opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen is beveiliging een belangrijk element. Indien zich een ernstig voorval of een verstoring van de openbare orde voordoet neemt het COA of de gemeente contact op met de politie. Beveiliging is zowel bij asielzoekers als vluchtelingen uiterst belangrijk. Dit werkt tweeledig: beveiligers zetten zich in voor de veiligheid van deze kwetsbare groepen, maar zeker ook voor direct betrokken medewerkers en hulpverleners. Vooral de preventieve werking is een belangrijk onderdeel. Beveiligers houden toezicht op orde en veiligheid en verlenen indien nodig bedrijfshulpverlening (BHV). Een uiterst belangrijk takenpakket dat onmisbaar is in dergelijke situaties.