Overheidsinstanties werken regelmatig samen aan initiatieven ten behoeve van toekomstige misstappen van jongeren zoals criminaliteit of drugsgebruik. Denk hierbij bijvoorbeeld aan voorlichting voor scholieren over de gevaren van drugs. Maar is dit zinvol? Wat voor resultaten worden hiermee geboekt en wat zijn mogelijke alternatieve middelen om het gewenste resultaat te bereiken?
Inzet van voorlichting over de gevaren van drugs is tot onvrede van de afdeling drugspreventie van het Trimbos-instituut, het landelijke kennisinstituut voor geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke zorg. Voorlichting over de gevaren van drugs zou juist een averechts effect kunnen hebben, aldus projectleider drugspreventie Martha de Jonge. Scholen nodigen geregeld politieagenten of andere betrokkenen uit om scholieren te waarschuwen over de gevaren van drugs. Vanuit scholen bezien een manier om drugspreventie op zichtbare wijze te verwerken in het aanbod waarmee gelijktijdig veel jongeren bereikt worden.
Onverhoopt leidt dergelijke voorlichting niet tot minder drugsgebruik, in tegendeel: het kan zelfs leiden tot méér drugsgebruik. Allereerst vanwege het feit dat van de doelgroep scholieren tussen de 12 en 16 jaar het overgrote deel (98,3%) nog nooit xtc geprobeerd heeft en waarschijnlijk ook niet zal gaan doen. Hierdoor is de boodschap voor hen niet relevant. Ten tweede schetst een dergelijke voorlichting een vertekend beeld, het lijkt daardoor namelijk alsof xtc-gebruik veel vaker voorkomt dan daadwerkelijk het geval is. Zodoende zullen veel kinderen redeneren dat als zij gewaarschuwd worden, er vast veel kinderen zijn die xtc gebruiken waardoor hun interesse juist aangewakkerd wordt. Een school die haar scholieren wil behoeden voor middelengebruik is eerder gebaat bij andere preventievormen. Denk hierbij aan mogelijkheden die zich richten op het ontwikkelen van sociale vaardigheden, deskundigheidsbevordering voor ouders en docenten en aan het werken aan een gezond schoolklimaat. Uit onderzoek van de World Health Organization (WHO) is gebleken dat interventies die draaien om (drugs)voorlichting geen of zelfs een averechts effect hebben. Afsluitend is het belangrijk om te benoemen dat de betrokkenheid van ouders en verzorgers essentieel is om gedragsverandering bij kinderen te bereiken. Dit kunnen zij bereiken middels gespreksvoering op de juiste momenten, het adresseren van de vragen en zorgen van hun kinderen en door ondersteuning te bieden indien hun kind dit behoeft.
Begin vorig jaar introduceerde de Nederlandse politie een spel voor kinderen in de leeftijdscategorie van 12 tot 15 jaar waarmee zij via animaties xtc kunnen produceren om deze vervolgens op een festival te gebruiken. De Jonge (Trimbos) onderzoekt de zin en onzin van overheidscampagnes aangaande preventie van ondermijnende criminaliteit. Zij geeft aan dat kinderen door dit spel niet minder xtc gaan gebruiken. Kinderen van die leeftijd zouden van nature al tegen drugs en criminaliteit zijn en je kunt ze niet meer afkeer geven dan ze al hebben. Daarbij benadrukt de Jonge dat middels een dergelijke game louter interesse voor het onderwerp aangewakkerd wordt. Het produceren van het spel heeft tienduizenden euro’s gekost. De game was te raadplegen via http://www.ikxtcwatjijnietziet.nl/, maar is inmiddels uit de lucht na vragen van EenVandaag over de nieuwe onderzoeksinzichten. Achteraf stelt de politie niet langer achter de keuze voor deze game te staan en hoopt zij dat de game niet het tegenovergestelde effect op kinderen gehad heeft. Hoewel het een goed teken is dat de overheid gemotiveerd en bereid is tot preventieaanpak, is het zonde om te constateren dat die energie juist kan leiden tot een tegengesteld effect. Scholen die op verantwoorde en effectieve wijze willen werken aan middelenpreventie kunnen terecht bij Helder op School, een effectief gebleken integrale aanpak. Daarbij wordt gewerkt aan bewustwording van leerlingen of studenten over de gevolgen van roken, drinken, drugs en gamen. Onder deskundige begeleiding wordt stap voor stap gewerkt aan bewustwording met als doel een gezond schoolklimaat.
Vertegenwoordigt u een organisatie die geconfronteerd wordt met dit maatschappelijke probleem? Neem dan contact op via
✉info@spandawgroep.nl of ☏ 050-2046445
Wij onderzoeken graag samen met u de mogelijkheden om u te ondersteunen en adviseren in dergelijke zaken.